Ceremonia wręczenia wyróżnień – statuetek HUSARZA 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej odbyła się w piątek 22 lutego w ramach uroczystej Gali. Laureatów i zaproszonych gości powitał pełniący obowiązki Zastępcy Dowódcy-Szefa Sztabu 16 Dywizji Zmechanizowanej płk Tomasz Biedziak. Na uroczystość przybyli przedstawiciele władz samorządowych, instytucji i stowarzyszeń, dowódcy jednostek podległych, oraz żołnierze i pracownicy resortu obrony narodowej z Dowództwa Dywizji a także wierni przyjaciele Dywizji.
Zwracając się do przybyłych, Dowódca 16 PDZ gen. dyw. Marek Sokołowski, podziękował obecnym na Gali dowódcom i żołnierzom z podległych jednostek wojskowych za duże zaangażowanie i wymierne efekty szkoleniowe osiągnięte w 2018 roku - „Tegoroczna gala wręczenia statuetek HUSARZA 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej ma szczególny wymiar. Dzieje się tak nie tylko za sprawą instytucji, stowarzyszeń i partnerów społecznych, które współpracują z Pomorską Dywizją. Szczególnie ważny jest moment, w którym gala się odbywa. W tym roku nasza Dywizja świętuje swoje 100. Urodziny.” - podkreślił gen. Sokołowski.
Po rozpatrzeniu wniosków nadesłanych z jednostek wojskowych, przeprowadzonym głosowaniu komisja kwalifikacyjna przedstawiła Dowódcy Dywizji do akceptacji przyznanie statuetek partnerom społecznym i instytucjom. Uroczystość była więc okazją do podziękowania przyjaciołom dywizji, którzy w mijającym roku w sposób szczególny wspierali jej dokonania i zasłużyli na szczególne podziękowania. Najbardziej oczekiwanym punktem uroczystej Gali było wręczenie dorocznych wyróżnień Dowódcy 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej - Statuetki „HUSARZ 16 PDZ”.

Serdecznie dziękujemy za to wyróżnienie.

W dniu 17 września 1934 r. prezydent Rzeczypospolitej prof. Ignacy Mościcki gościł w Starogardzie z okazji 20-lecia 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. Na uroczystości jubileuszowe poza prezydentem Mościckim przyjechało wielu znakomitych gości m.in.: prezydent Krakowa dr Kaplicki, delegacja 11. Pułku Huzarów z Rumunii, generalicja polska oraz ponad 300 byłych żołnierzy 2. Pułku Ułanów Legionów Polskich. 
Od niedawna można zobaczyć na odnowionym dworcu kolejowym w Starogardzie Gdańskim dwa historyczne zdjęcia przedstawiające pożegnanie, po wspomnianej wizycie, dostojnego gościa na starogardzkim dworcu przez 2. Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich.

fot. K. Landowski

13 kwietnia o godzinie 14:00 na cmentarzu przy ul. 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich odbyły się uroczystości z okazji 79 Rocznicy Mordu Katyńskiego. W uroczystościach udział wzięli przedstawiciele władz miasta z prezydentem Januszem Stankowiakiem, powiatu, gminy oraz posłowie, senatorowie, uczniowie szkół, a także mieszkańcy. Po uroczystym odśpiewaniu hymnu, apelu poległych oraz modlitwie zostały złożone przez delegacje wiązanki kwiatów.

fot. A. Hossa

Z okazji 228 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, przed południem wciągnięto na maszt flagę państwową przed Pomnikiem Niepodległości, przy ul. Paderewskiego, gdzie odbyły się uroczystości podczas których przemowę wygłosili: Poseł na Sejm RP Jan Kilian oraz Przewodnicząca Rady Miasta Anna Benert. Na zakończenie delegacje złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów. Po uroczystościach nastąpił przemarsz do kościoła p.w. św. Katarzyny, gdzie  odprawiono uroczystą mszę św. w intencji Ojczyzny. 

fot.: D. Michalski

Konstytucja 3 Maja

Sejm Czteroletni po burzliwej debacie 3 maja 1791 r. przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli.

Według historyka prof. Henryka Samsonowicza, Konstytucja 3 Maja stanowi ważny element pamięci zbiorowej, bez której żadna wspólnota istnieć nie może. Jego zdaniem, Polska odzyskiwała niepodległość trzykrotnie: właśnie 3 maja 1791 r. oraz 11 listopada 1918 r. i 4 czerwca 1989 r.

Celem uchwały miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r.

Konstytucja została uchwalona na Zamku Królewskim w Warszawie. Trzeciomajową sesję sejmową rozpoczął marszałek Stanisław Małachowski, który przedstawił tragiczną sytuację kraju. Następnie, po odczytaniu świadczących o zagrożeniu zewnętrznym, a specjalnie na tę okoliczność spreparowanych, raportów polskich placówek dyplomatycznych, poproszono o radę Stanisława Augusta.

Twojego światła, twojej cnoty wzywamy, Najjaśniejszy Panie, abyś nam odkrył widoki swoje ku ratowaniu ojczyzny

— mówił do króla Ignacy Potocki. Choć monarcha od razu uznał uchwałę za „zgodną z wolą wielu sejmujących”, dopiero po kilku godzinach burzliwej debaty zgodził się złożyć na nią przysięgę.

W pierwszych zdaniach uchwalonego przez aklamację dokumentu podkreślano jedność państwa, czego wyrazem miał być jeden rząd, skarb i armia. Artykuł pierwszy konstytucji potwierdzał dominującą rolę religii katolickiej. W drugim zaakcentowano pozycję szlachty, gwarantując jej przyznane dawniej przywileje.

Szlachtę za najpierwszych obrońców wolności i niniejszej konstytucyi uznajemy; każdego szlachcica cnocie, obywatelstwu i honorowi, jej świętość do szanowania, jej trwałość strzeżenia poruczamy, jako jedyną twierdzę ojczyzny i swobód naszych

— podkreślono w uchwale.

Ustawa o miastach, stanowiąca artykuł trzeci dokumentu, potwierdzała prawo mieszczan do samostanowienia w istotnych sprawach, posiadania ziemi oraz przyjmowania do stanu szlacheckiego.

Artykuł czwarty utrzymywał poddaństwo chłopów wobec szlachty, przyjmując jednak włościan „pod opiekę prawa i rządu krajowego”, co gwarantowały umowy zawarte przez nich z właścicielami ziem. Przyznawano także wolność każdemu chłopu przybywającemu lub wracającemu po ucieczce, co miało zachęcać włościan z innych krajów do zamieszkania w Polsce.

Konstytucja ustanowiła trójpodział władzy. Władzę ustawodawczą miał stanowić dwuizbowy parlament, składający się z sejmu - 204 posłów spośród szlachty i 24 plenipotentów miast - oraz senatu (złożonego z biskupów, wojewodów, kasztelanów i ministrów pod przewodnictwem króla), o ograniczonej roli.

Funkcję wykonawczą miał sprawować król i odpowiedzialny przed Sejmem rząd, zwany Strażą Praw, który tworzył prymas oraz ministrowie policji, pieczęci (spraw wewnętrznych), skarbu, wojny i spraw zagranicznych. Król mógł powoływać ministrów, senatorów, biskupów, oficerów i urzędników, a podczas wojny był wodzem naczelnym armii. Rolę sądowniczą w państwie powierzano niezależnym trybunałom. Planowano reformę sądownictwa oraz utworzenie sądów ziemskich i miejskich, a także Trybunału Koronnego i sądów asesorskich.

Segment szósty dokumentu dotyczył organizacji Sejmu. Likwidował instrukcje poselskie nakładające na posłów obowiązek zajmowania stanowiska ich lokalnego środowiska i znosił liberum veto, wprowadzając głosowania większościowe. Kadencja miała trwać dwa lata, a posiedzenia zwoływane w zależności od potrzeb. Co 25 lat miał obradować sejm nadzwyczajny, na którym posłowie mieli pracować nad poprawą konstytucji.

Wprowadzono tron dziedziczny, likwidując wolną elekcję. Następcą tronu po Stanisławie Auguście miał być elektor saski Fryderyk August, wnuk Augusta III Sasa i jego potomkowie. Na wypadek śmierci króla lub niemożności sprawowania przez niego funkcji regencję miała sprawować Straż Praw po przewodnictwem królowej lub prymasa.

Ostatni artykuł dokumentu poświęcono „sile zbrojnej narodowej”, której celem miała być obrona suwerenności kraju. Postanowienia te są uznawane za podwaliny organizacji Wojska Polskiego.

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja odbiło się szerokim echem w całej Europie.

Po 3 maja Stanisław August przeżywał okres swej największej popularności, autentycznego uwielbienia dla „ojca ojczyzny”, a także poklasku oświeconej Europy, gdzie jedynie w radykalnych kołach rewolucji francuskiej dezaprobowano „monarchizm” Konstytucji 3 maja

— pisze historyk prof. Jerzy Michalski, autor biografii Stanisława Augusta („Stanisław August Poniatowski”).

W opinii znawczyni XVIII-wiecznych dziejów Polski prof. Zofii Zielińskiej, Konstytucja 3 Maja stanowiła zasadniczy zwrot w porównaniu z ustrojem wcześniejszym, zdecydowanie republikańskim. Silna jak na polskie tradycje centralna władza wykonawcza, silna w niej pozycja króla, wreszcie istotne prerogatywy, jakie zachowywał władca w sejmie, przesądzają o tym, że ustrój stworzony przez Ustawę Rządową możemy uznać za monarchizm, którego granice wyznaczała konstytucja, a więc za monarchizm konstytucyjny.

Nie tylko tekst uchwały rządowej, ale także okoliczności jej wprowadzenia, były przedmiotem analiz badaczy. W książce „Czy Sejm Czteroletni uchwalił Konstytucję 3 Maja?” historyk epoki stanisławowskiej prof. Bartłomiej Szyndler dowodzi, że ustanowienie konstytucji odbyło się z pogwałceniem prawa i przy silnym sprzeciwie szlachty, która oprotestowała przede wszystkim pomysł zniesienia elekcji tronu poprzez zastąpienie go jego sukcesją (było to sprzeczne z umową pacta conventa, dołączoną do artykułów henrykowskich z 1573 r.).

Próba wprowadzenia konstytucji w życie została zniweczona już w połowie 1792 r. Było to związane z Konfederacją Targowicką (zawiązaną przez przywódców obozu magnackiego w celu przywrócenia poprzedniego ustroju Rzeczypospolitej i pod hasłami obrony zagrożonej wolności przeciwko reformom Konstytucji 3 Maja) i wkroczeniem armii rosyjskiej w granice Polski.

Konstytucja 3 Maja była drugą na świecie (po Stanach Zjednoczonych) i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli.

mly/PAP